Mission Control Critical Orbit

Doel van het spel

De gezagvoerder moet met behulp van de stations op aarde erin slagen om het zuurstofniveau op een bepaald punt te krijgen. Dit punt wordt op voorhand afgesproken (6, 8 of 10) en is tevens de moeilijkheidsgraad. Iedereen speelt samen om op 20 minuten het spel te verslaan.

Setup

De moeilijkheidsgraad wordt vastgezet. Dit is een indicatie hoeveel zuurstof (icoontjes of moleculen) de gezagvoerder moet ontgrendelen om het spel te winnen. Dit zijn er 6, 8 of 10, respectievelijk gemakkelijk, normaal of moeilijk. Er zijn vier rollen te verdelen en elke speler kiest een rol. Een eventueel niet-gekozen rol (als je met minder dan vier bent) wordt opgevuld door de AI. Je kan kiezen uit de gezagvoerder, het station in Houston, het station in Bengaluru en het station in Keulen. Elke rol biedt ook een andere setup.

De gezagvoerder, die dus in de ruimte zweeft, legt het bord Mercury III voor zich en regelt een timer, die op 20 minuten wordt gezet. Er wordt een startopstelling gekozen die op de achterzijde van het regelboek staat. Hiervoor moet je rollen met een dobbelsteen en de zuurstofflessen op de daarbij horende locaties plaatsen. Opletten voor de kleuren en rond of vierkant symbool, maar steeds met de gesloten kant naar boven.

Leg een hele witte en zwarte klep op het respectievelijk zwarte en witte klepherstelspoor. Dit zijn de verticale sporen links en rechts van het bord met waarden 1-3 en 4-6. De leidingtegels worden geschud en in de buurt gelegd per soort. Alle halve kleppen worden in de rode zak gedaan. De twee witte en twee zwarte hele kleppen worden in de buurt gelegd. De acht ontgrendelkaarten liggen gedekt in de buurt, alsook de drie dobbelstenen. Het scherm wordt voor het bord geplaatst zodat de andere spelers dit niet zien.

De andere spelers nemen een uitwisbare stift, het spelersbord en de overzichtskaart van hun gekozen controlecentrum.

Spelverloop

De gezagvoerder zal steeds drie dobbelstenen gooien, en deze waarden communiceren naar de andere spelers. Die geven hun voorkeur welke waarden ze willen gebruiken, maar de gezagvoerder mag steeds beslissen welke twee waarden gegeven worden. De overgebleven waarde gebruikt de gezagvoerder zelf, en daarmee zal hij de klep op het witte of zwarte herstelspoor één vakje naar beneden schuiven. Gaat deze klep op een vakje staan met een ster, dan mag hij een steractie uitvoeren. Als de klep het laatste vakje bereikt, dan mag hij die hele klep gebruiken op het leidinggedeelte van zijn bord.

De leidingtegels krijgt hij van de speler die het controlecentrum in Houston bedient. Die zal af en toe tegels in een bepaalde vorm (L, J, S, Z, T) kunnen leveren en de gezagvoerder moet die dan mooi puzzelen van de ene zuurstoftank naar de andere. Als op deze tegels een bepaalde centrum staat met een ster, moet hij dit melden, want dat centrum mag dan ook een steractie uitvoeren. De gezagvoerder mag ten allen tijde de leidingtegels nemen en verplaatsen, of zelfs gewoon niet gebruiken.

De ontgrendelkaarten zal hij van Keulen krijgen. Wanneer de gezagvoerder een kaart omdraait, zal die ofwel één van de zuurstoftanks op de actieve kant mogen zetten, of in het geval van een rood kruis, niets mogen doen. Eens de tanks open zijn, mogen deze ook verplaatst worden in hun startspoor.

Soms zullen er kleppen op de leidingtegels staan. Om deze kleppen open te zetten zal je de hulp nodig hebben van Bengaluru. Dat centrum laat je toe om een halve klep uit de zak te trekken. Heb je twee halve kleppen van dezelfde kleur, dan mag je deze opzij leggen en één van de volledige nemen van die kleur. Die kleppen moet je dan gebruiken op de tegels die je geplaatst hebt. De rode kleppen helpen niet en laat je uit de zak als je die zou getrokken hebben.

Zowel de gezagvoerder als de verschillende centra hebben een steractie. Die wordt meestal geactiveerd door een ander centrum. De gezagvoerder heeft drie steracties waaruit hij mag kiezen:

• Je draait een leidingtegel om. Hij vermeld het aantal sterren, maar mag die nog niet gebruiken. Als die later in het spel een leidingtegel mag kiezen, mag hij kiezen of hij de open tegel neemt, of eentje neemt van de trekstapel.
• Je bekijkt de bovenste twee ontgrendelkaarten van de trekstapel. Eentje ervan wordt bovenaan de stapel gelegd, en eentje onderaan.
• Je trekt een willekeurige halve klep uit de zak. Je mag die uit het spel verwijderen, of weer in de zak stoppen.

Als de gezagvoerder erin slaagt om de zuurstoftanks op actief te zetten, deze te verbinden en de eventuele kleppen op de verbinding te plaatsen, worden de zuurstoficoontjes geteld. Als de som van deze op de actieve leidingen gelijk is of groter dan die van de vooropgestelde moeilijkheidsgraad, winnen de spelers. Als de twintig minuten om zijn vooraleer dat dit gebeurt, verliezen de spelers.

Controlecentra

Grofweg mag je beschouwen dat de controlecentra de twee gekregen waarden steeds in een vakje zullen moeten invullen. Soms zal het zo zijn dat de waarde ingevuld wordt in een vakje met een ster en een symbool van een ander centrum of dat van de gezagvoerder. Wanneer dit gebeurt, zullen de centra dit ook moeten communiceren naar dat centrum of naar de gezagvoerder, die dan een steractie mogen uitvoeren.

Houston moet op zijn bord de twee gekregen waarden van de gezagvoerder invullen. Deze getallen moeten steeds orthogonaal aangrenzend zijn. Als hij een bepaalde vorm heeft voltooid met dezelfde getallen (L, J, S, Z, T), dan meldt hij dit aan de gezagvoerder, die dan een leiding mag nemen in die vorm. De vormen mogen op het bord gedraaid zijn - niet gespiegeld - en de vormen mogen elkaar niet overlappen: je kan bijvoorbeeld geen twee van de J gebruiken voor de T te vormen. Hij mag ook geen getallen in de gekleurde vakken invullen. Als Houston een ster krijgt mag die een getal naar keuze volgens de geldende regels invullen.

Bengaluru moet de gekozen waarden op één of twee van zijn rasters invullen. Elk raster kan tot twee halve kleppen opleveren. De getallen moeten ook orthogonaal aan een getal grenzen dat reeds op het bord staat. Sudokugewijs moeten de getallen ingevuld worden. Als de speler erin slaagt om een rij/kolom te vormen met allemaal verschillende waarden, dan wordt het rondje dat daarmee overeenstemt aangeduid. Heeft de speler er 4 of 8 in één van de bovenste rasters aangeduid, dan mag de gezagvoerder een halve klep uit de zak trekken. Als de speler er 5 of 10 in één van de onderste heeft aangeduid, gebeurt hetzelfde. Als Bengaluru een ster krijgt, dan mag die een getal naar keuze invullen volgens de geldende regels.

Keulen moet opnieuw de twee waarden gebruiken. De speler vult die in de gekleurde vakken in en kruist daarna evenveel witte vakjes erboven in, als die waarde(n) aangeeft. De kolommen moeten precies ingevuld zijn, zowel de witte, als de gekleurde eronder. Wanneer zo één kolom volledig is aangevuld, kruist de speler het meest linkse nog niet doorkruiste rondje aan. Wanneer die een slotje wordt aangekruist, mag de gezagvoerder een ontgrendelkaart omdraaien. Als Keulen een ster krijgt, dan mag die een getal naar keuze volgens de geldende regels invullen.

Wanneer de dobbelstenen verwerkt zijn, en alle acties uitgevoerd, zal de gezagvoerder opnieuw de drie dobbelstenen gooien en gaat het spel op dezelfde wijze verder.

AI

In een spel met minder dan vier spelers zal één speler altijd de gezagvoerder zijn, en zullen de ontbrekende centra aangevuld worden door AI-kaarten. De menselijke centra zijn verantwoordelijk voor de AI centra, en dus niet de gezagvoerder. Na de worp wordt er onmiddellijk een AI-kaart getrokken. Als een gedobbelde waarde overeenkomt met de waarde naast dat van een AI-centrum, wordt die waarde sowieso genomen. Het kan zijn, als je met twee AI-centra speelt, beide gedobbelde waarden door de kaart gekozen worden. Hier staan soms ook sterren en icoontjes van andere centra of de gezagvoerder.

Naast Houston staan twee vormen. Op het bord van Houston wordt een kruisje gezet in elk van deze vorm, rechts of onderaan het bord. Het kan zijn dat er twee kruisjes in dezelfde vorm komen. Wanneer de vorm vier kruisjes kent, wordt dit gezegd aan de gezagvoerder, alsook welke vorm. De kruisjes worden dan weggeveegd en er wordt één van de rondjes aangeduid.

In het midden van de AI-kaart staat Bengaluru. De speler die de AI bestuurt moet dan een kruisje plaatsen in één van de vermelde rasters. Als een rij of kolom vol met kruisjes staat - of een combinatie met getallen - dan duidt die de het rondje aan bij desbetreffende rij of kolom. Opnieuw gelden de regels dat als er 4 of 8 (of 5 of 10 in de onderste rasters) kolommen of rijen aangeduid zijn, dat de gezagvoerder een halve klep uit de zak mag trekken.

Onderaan de AI-kaart staan de gegevens voor Keulen. Hier staat een gekleurde kolom. De spelers kruist deze kolommen aan. Het kan zijn dat hierbij tweemaal dezelfde kolom wordt aangeduid. De witte vakjes worden niet doorkruist. Als een gekleurde kolom volledig gevuld is met kruisjes, kruist de speler het meest linkse nog niet doorkruiste rondje aan. Wanneer die een slotje wordt aangekruist, mag de gezagvoerder een ontgrendelkaart omdraaien.

Extra opdrachten

Als je gewend bent om het spel te spelen, kan je nog gebruik maken van de extra opdracht-kaarten. Deze zorgen ervoor dat er nog wat beperkingen gelden voor de verschillende centra doorheen het spel en kunnen het spel aanzienlijk moeilijker maken.

Materialen

Eén van de belangrijkste aspecten van dit spel is dat het zo duidelijk is dat het vlot kan gespeeld worden. En dat is wel het geval. De borden zijn duidelijk, en samen met de hulpkaarten blijkt dat er eigenlijk weinig moeilijk aan is. De borden zijn zo uitgerust dat de AI er gemakkelijk in kan geïntegreerd worden. De dobbelstenen en de kartonnen leidingtegels zijn van goede kwaliteit, alsook de uitwisbare stiften en uiteraard de wisser.

Conclusie

Mission Control Critical Orbit is een coöperatief roll and write spel waarbij de vele spelers alle verschillende acties moeten uitvoeren om de gezagvoerder zijn materialen te geven zodat die kan overleven in de donkere ruimte. Concreet zijn er steeds een aantal minigames aan de gang. Een soort tetrispuzzel voor de gezagvoerder waarbij die moet jongleren tussen leidingtegels, zuurstoftanken en halve kleppen, en de controlecentra die sudokugewijs een bord moeten invullen, of de tetrominos goed plaatsen op het bord of zo optimaal mogelijk de sommen moet maken in de kolommen. Communicatie is van belang, zeker om aan te duiden wanneer de acties gedaan zijn en wanneer de gezagvoerder opnieuw met de dobbelstenen mag rollen, want op die twintig minuten is het spel klaar, of die nu overleeft of niet!

Overzicht

Wij danken Geronimo Games voor het ontvangen van een reviewexemplaar.