Escape From Stalingrad Z

Doel van het spel

Solo of coöperatief het scenario overleven en de doelen behalen. Wanneer men tegen elkaar speelt willen de overlevers de doelen behalen en het scenario overleven. Degene die de zombies bestuurt wil dit verhinderen.

Setup

Een scenario wordt gekozen en open gelegd in het midden van de tafel. De nodige fiches - vijanden, grondstoffen, wapens, doelen... - worden genomen en op de bijhorende velden geplaatst. Wanneer er slechts één overlever is, is dit automatisch een solo of versus spel, in het geval van twee overlevers, kunnen de spelers coöperatief aan de slag. 

Spelverloop

Zoals gezegd zijn er twee grote modi beschikbaar in dit spel: coöperatief en versus. Tenzij anders vermeld, zal het spelverloop worden uitgelegd voor de coöperatieve - of solo - campagnemodus, gezien het spel daar eerder op gericht is.

Het spel wordt gespeeld in verschillende ronden, die elk hetzelfde stramien volgen.

Allereerst wordt er geworpen met één D12 voor beide kampen - speler en zombie. De worp voor de zombies ontvangt een -4 modifier. Opgelet: er zijn wel zombies die deze '-4' neutraliseren. Wanneer de spelersworp het hoogste is, mag die kiezen om eerst te gaan, of om eerst de beurt van de zombies af te handelen. Als de zombies de worp winnen gaan zij eerst en in het geval van een gelijkstand wordt er gewoon opnieuw gegooid.

Daarna is het tijd om een beurt te starten. Allereerst zullen alle markers die eventueel nog op personages liggen, verwijderd worden. In de spelersbeurt zullen alle beschikbare personages - of helden - hun activatie uitvoeren. Elke personage mag slechts één keer geactiveerd worden en de activatie van het ene moet volledig afgewerkt zijn alvorens over te gaan naar het volgende personage. 

Het is belangrijk om aan te geven welk soort beweging het personage zal uitvoeren: stilstaan, stappen of lopen. Deze hebben een invloed op het aantal bewegingspunten en de kost van verschillende acties. De speler geeft ook aan of het personage een eventuele speciale actie zal uitvoeren. Die laatste is meestal een zoekactie en het personage moet daarvoor stil blijven staan. De scenariospecifieke acties staan beschreven bij de setup. Het stappen biedt 4MP - movement points - en het lopen geeft er je 8. Deze worden dan gespendeerd om verschillende acties uit te voeren, waarvan er sommige een verschillende kost hebben naargelang de beweging. Als je achteruit stapt kost dit bijvoorbeeld 2MP, terwijl je deze actie zelfs niet kan uitvoeren als je loopt. Iets opnemen al wandelend kost je 1MP, terwijl dit er 2 kost bij een loopactie. Al deze verschillende acties staan beschreven in de samenvatting in de binnenkant van het 'boek' in een tabel. Het is belangrijk om te onthouden dat de personages niet gewoonweg kunnen draaien, want ook dit kost MP, en het personage kan enkel schieten in een hoek van 90° voor zich (het vierkant wordt tweemaal in 45° gedeeld). In de alternatieve wereld van WOII zullen er natuurlijk ook hindernissen zijn, die meer MP kosten, of- brandende voorwerpen, die je levenspunten kunnen kosten bij het betreden.

Na, voor of tussen het bewegen door kunnen onze helden natuurlijk ook aanvallen. Er zijn verschillende soorten aanvallen: normaal, gespreid, hand to hand of een granaat. Om een wapen überhaupt te kunnen gebruiken moet het in je ready-vakje zitten in je spelersbord. Standaard staat daar wel een wapen op geprint, maar dit is louter ter verduidelijking. Je hebt een wapen dus pas echt, als je dus ook het overeenkomstige fiche hebt. 

Als je een vuurwapen zal gebruiken, moet je eerst de line of fire controleren. Dit is een denkbeeldige rechte die start in het midden van de aanvaller en eindigt in het midden van de aangevallene. Line of fire wordt geblokkeerd door deuren, muren, pillaren, kratten en dergelijke meer. Personages tussen aanvaller en doelwit blokkeren de aanval niet, maar zorgen voor een negatieve modifier en als er een '2' geworpen wordt, krijgt die wel één wonde en is die geraakt. Om te kunnen schieten heb je ook munitie nodig, dus voor elk schot zal er eentje van je spelersbord gaan.

Als het doelwit bereikbaar is, wordt de afstand geteld. Dit zouden het aantal MP zijn dat het personage moet stappen om het doelwit te bereiken. Dan wordt gekeken naar de statistieken van het gekozen wapen. Je krijgt een waarde linksboven, dit is het aantal dobbelstenen waarmee men mag werpen. De waarden rechtsboven zijn de waarden die je moet gooien om een doelwit te stunnen of een wonde toe te brengen in H2H - hand to hand - combat. De waarden linksonder zijn degene die je moet rollen om het doelwit te stunnen of een wonde toe te dienen - dus met het schieten. Daarnaast staat er een getal, en dit is de point blank range, en rechtsonder staat de modifier voor elk vakje dat het doelwit verder staat dan de PB - point blank - afstand. Als de waarden onderaan dan bijvoorbeeld 7/9; 5; 2 zijn. Dan moet je 7/9 rollen om je doelwit te stunnen/verwonden als die in een afstand van 5MP staat. Staat die verder, dan moet je '2' optellen bij deze waarden per vakje dat die verder staat. Dus op een afstand van 6 wordt dit 9/11, enzovoort.

Dat stappen of lopen heeft natuurlijk ook betrekking tot de stabiliteit van je wapen waarmee je schiet. Op die manier zal wanneer je stilstaat er '-2' mogen van aftrekken, terwijl, als je loopt er '+2' moet bij optellen. Er zijn nog meerdere modifiers, maar die staan allemaal vermeld in een tabel in het regelboek en op de samenvatting. Eens alle berekeningen gedaan zijn, wordt er gegooid met de dobbelstenen en gekeken of het doelwit geraakt is, indien dit geraakt is, controleren we of het dood is, vooraleer we verder gaan. Naast het normale schieten hebben we ook nog spread fire, waarbij we een wapen moeten hebben waarbij men meerdere dobbelstenen mag gooien en worden er nog andere modifiers toegepast, of we kunnen ook granaten gooien. Hierbij wordt er een onderscheid gemaakt of we het doelwit al dan niet kunnen zien en worden er opnieuw een hoop berekeningen gedaan, en eventuele worpen om te zien waar de granaat precies zal landen. Daarna wordt berekend en gekeken wie er allemaal schade krijgt door de ontploffing van de granaat.

Een belangrijke aanval is hand to hand, want als een zombie je zal aanvallen, zal die je als het ware vastnemen. Ook is de munitie schaars en zal je soms liever de zombie slaan. Hierbij worden dan de waarden gebruikt die rechtsboven vermeld staan. Er zijn ook specifieke H2H wapens zoals messen en baseballknuppels die mooie statistieken hebben, maar waardeloos zijn op een afstand. Wanneer een aanval uitgevoerd is, wordt er een marker bij geplaatst om aan te duiden dat dat personage reeds een aanval heeft uitgevoerd.

Naast de gewone aanval is er ook nog een covering-aanval. Wanneer men niet heeft aangevallen tijdens een beurt, kunnen personages gewoon afwachten tot wanneer een zombie in line of sight/fire komt en hem dan om ver te knallen. Het personage kan met andere woorden dus activeren tijdens de zombiebeurt. Hierbij wordt er dan een marker gelegd, die, wanneer een aanval zou gebeuren, opnieuw verwijderd wordt en er een andere - attacked - geplaatst wordt. Er zijn opnieuw een aantal modifiers waarmee men rekening moet houden bij het berekenen van deze aanval.

Naast de spelersbeurt is er natuurlijk ook een zombiebeurt - die trouwens kan plaatsvinden voor de spelersbeurt. Zombies die gestunned zijn, raken 'unstunned' - dus die marker wordt van deze figuur genomen. Zombies zullen altijd met de zijde van de fiche met het vraagsteken naar boven bewegen, tot wanneer een held hem kan zien. Pas dan wordt de fiche omgedraaid - en eventueel de standee geplaatst. Zombies worden geactiveerd van onder naar boven en van links naar rechts. Hoeveel de zombie kan bewegen en eventuele speciale vaardigheden staan vermeld op de samenvatting of het regelboek. De zombie zal eerst zijn beweging afwerken, en pas dan overgaan tot de aanval. Belangrijk om te weten is dat een zombie ook diagonaal kan bewegen met 1MP en dat de zombie een- doelwit eerst zal 'locken' en daarna pas zal aanvallen. De speler moet met een H2H aanval ervoor zorgen dat de 'lock' als het ware breekt, vooraleer die van de zombie weg kan bewegen. Zombies kunnen geen deuren openen, en zullen ook niet door vuur stappen en schade nemen. Een zombie zal ook steeds het kortste pad nemen tot het doelwit dat het dichtste bij hem is. De zombies doen automatisch schade, een worp hoeft niet.

Het scenario eindigt wanneer de speler de objectieven behaalt en de uitgang, of wanneer de speler zijn personages allemaal dood zijn. Het kan dus zijn dat er personages verloren gaan doorheen de campagne, deze mogen dan niet opnieuw gekozen worden.

Wanneer men de regels van de campagne volgt zullen de personages tussendoor al dan niet kunnen genezen, meer of minder moe worden, en dergelijke meer. Al deze effecten staan beschreven in het regelboek. Je moet ook een blaadje bijhouden waarop staat hoeveel zombies elk personage al heeft omgelegd, dit in functie van het vrijspelen van eventuele nieuwe specialisatievaardigheden.

Naast solo of coöperatief kan je het spel ook tegen elkaar spelen. Hierbij zal een speler - of twee spelers - de helden besturen en de zombiemeester zal de leiding nemen over de, ja, wel zombies. In het begin van het spel worden er vijf fiches getrokken, en dit zijn de fiches voor de zombiemeester. Hierop staat een nummer van één tot zes en deze fiches kunnen op twee manieren gebruikt worden. Ofwel zal de zombiemeester x aantal zombies controleren, met x het vermelde getal, ofwel wordt het fiche ingeleverd om een event te starten. Hierbij wordt dan een dobbelsteen gerold, gekeken in een tabel en het desbetreffend effect wordt toegepast. De zombies die de zombiemeester niet controleert volgen de gewone AI regels beschreven in het boek. Het gebruik van deze fiches/counters is ook niet verplicht. Het kan dus zijn dat in de ene ronde de zombiemeester een fiche gebruikt, en in de volgende dan weer niet. De zombiemeester mag wel steeds de 'baas-zombie' besturen - Grinser, Tankistka en Omega.

Materialen

Escape From Stalingrad Z was initieel een print and play, maar kwam later als een boek-versie en een doos-versie. Met de boek versie moet je blij zijn met de folder en een hele hoop kartonnen fiches. In de uitgebreidere versie krijg je nog dobbelstenen, markers, standees en nog een hele hoop fiches extra om bijvoorbeeld de grondstoffen aan te duiden. Het belangrijkste verschil is misschien wel de spelersborden die er in de laatste editie bijzitten en niet in de boek-versie. Ook de statusdobbelstenen zijn een grote meerwaarde.

Conclusie / Onze Mening

Wie wat tussen de regels kan lezen, heeft onmiddellijk door dat Escape From Stalingrad Z een boek is met vele grote, maar vooral kleine regels. De grootste vijand van het spel is misschien wel het regelboek en diens uitgebreidheid. Onderstaande moest het regelboek driemaal doorlezen door de verschillende verwijzingen, kleine details en regels. Eens je echter het spel 'door hebt', speelt het wel vrij vlot. Er zijn wel vele dingen die je kan vergeten, maar dat geldt nu eenmaal wel voor eender welk gecompliceerder spel. De MP die je correct moet benutten, het feit dat je wapens kan maken uit afval en dergelijke meer zijn dingen die je snel vergeet. Toch zal je vooral bewegen en knallen, of toch minstens aanvallen, en die gebeuren op een soortgelijke manier.

Ik vind dit een leuk spel, maar je moet de campagne wel niet enkele weken laten liggen. Men vergeet nogal snel de kleine regeltjes en het is dan ook beter om de scenario's aan elkaar te rijgen, indien mogelijk. Sommige scenario's, en vooral de eerste in het boek, duren niet zo lang, dus in het begin is dit zeker te doen. Escape From Stalingrad Z is geen vergevingsgezinde game en je zal de nodige balans moeten vinden tussen geluk enerzijds en strategie anderzijds. Munitie is schaars, dus je een weg doorheen de zombies knallen zal moeilijk zijn, maar of je per se in hand to hand tegen een zombie wil vechten, in plaats van er omheen te wandelen is maar de vraag. Het spel speelt volgens mij het beste solo, vooral omdat sommige scenario's daar naar leunen - je hebt maar de controle over één personage. Gaandeweg ontgrendel je er wel meer, maar dan moet plots een tweede speler 'inspringen'. De andere manier om het spel te spelen is gewoonweg tegen elkaar met een zombiemeester. Dan kan de ene speler de campagne eens volledig doorlopen - als hij dat kan - en dan is het de beurt aan de andere speler. Hier geldt weer de regel van het spel ook niet te lang te laten liggen tussen de sessies door wegens het vergeten van de kleinere, doch belangrijke, regels.

Overzicht

Wij danken Raybox Games voor het ontvangen van een reviewexemplaar. 

Onze mening is subjectief en op geen enkele wijze beïnvloed.